گیاه شناسی(3)
آویشم،آویشن ( حاشا ) :
دیسقوریدوس گوید : گیاهی است که بیشتر مردم آنرا می شناساند . درختچه ای است خاردار و کوچک .حجمش در اندازه ایست که می توان در پنبه پیچید و فتیلۀ چراغ ساخت . برگهای ریز و باریک دارد . و بر سر شاخک ها گلهای بنفش رنگ خودنمایی می نماید . آویشم اکثراً در سنگلاخها و بلندیها روید و هر آنچه در بلندیهاست گلش سفید مایل به سرخی است . چوبش باریک و به چوب گزنۀ دشتی شبیه است و گل آن مستدیر است .
مزاج : گرم و خشک تا به سوم می رسد . روفس گوید آویشم از پونه خشک تر است .
خاصیت : گدازنده و قطع کننده است و خون لخته شده را هم پارچه پارچه می نماید .و تا آن اندازه گرمی دارد که لرزش که لرزش زمستانی را از بین می برد .
آرایش : زگیلها را می گدازد .
ورم وجوش : ضمادش با سرکه داروی ورمهای تازۀ بلغمی است .
مفاصل : تناول آن در علاج ناتوانی پی ها خوب است . و ضمادش با قاوت و شراب علاج عرق النسا می باشد . نوشیدنش درد انتهای دنده ها را از بین می برد .
چشم : بنا به گواه دیسقوریدوس اگر آویشم را با غذا همراه کنند قوت نظر را نگه دارد و کم سویی را از بین ببرد .
سینه : سینه و شش را می پالاید و در خون برآوردن کمک کند . و آب پز ان مسکن درد انتهای دنده هاست بشرطی که با غسل باشد و بلیسند . و از قوت خشکنده ای که دارد خون برآوردن را باز دارد .
اندامان غذا : در هضم مدد کار است . شربت آن سوءهاضمه را از بین می برد .و کسانی که بسیار کم اشتها هستند به اشتها می آیند .
اندامان دفعی : بول و حیض را راه اندازد. کرم را بیرون راند . تناول دو درهم تا چهار درهم بلغم را بدون هیچ آزاری بیرون دهد و اسهالش کافی و مفید است .