فیلترینگ بهنام آزادی در ویکی پدیا
عنوان زیبایی دارد و در نگاه نخست، توجه آدم را به خود جلب میکند. درست در دنیایی که خیلیها مشغول تحریف و سانسور هستند، دسترسی به یک «دانشنامه آزاد» آن هم به زبانهای مختلف نوبر است. کافی است هر واژهای را که میخواهید در «گوگل» جستوجو کنید تا ببینید در همان گزینههای نخست، سایت ویکی پدیا یا همان دانشنامه آزاد پدیدار میشود. از فرهنگ و هنر و سیاست گرفته تا اقتصاد و تاریخ و هر موضوعی که دلتان بخواهد، ویکی پدیا برای آن حرف دارد.
تا اینجای کار همهچیز آرام است و بهخوبی پیش میرود و اتفاقا وجود چنین دانشنامهای بهویژه با قید «آزاد» مورد احتیاج است اما وقتی وارد نتایج جستوجو میشوید برخی سمت و سو گیریها و یا القائات خاص، توجه شما را به خودش جلب میکند؛ مثلا هنگامیکه واژههای مربوط به انقلاب اسلامی، تحولات ایران، مکتب اهلبیت (علیهمالسلام) و یا شخصیتهای اسلامی را جستوجو میکنید، میبینید که از یک زاویه خاص به ماجرا نگاه شده است. البته بر اساس حُسن ظن، در ابتدا اینگونه تحلیل میکنیم که لابد فقط آنوریها در ویکی پدیا مطلب میگذارند و ما فعالیتی در این زمینه نداریم که از قضا برخی دوستان نیز همین نظر را دارند اما حقیقت چیز دیگری است. در حقیقت ویکی پدیا با شعار آزادی جلو آمده است اما دقیقا میخواهد آزادی شما را در دسترسی به اطلاعات مفید محدود کند و علم و دانش و تاریخ را آنگونه که او میخواهد به مخاطب جهانی خودش عرضه بدارد. دنیای امروز هم آنقدر در زمینه شعارهای ظاهرا متمدنانه جو زده است که خیلی زود باور میکند؛ بهویژه آنکه فیلترینگ و محدودسازی در ویکی پدیا با عناوین پرطمطراق مانند استانداردسازی و رعایت مسائل حقوقی، احترام به دیگران و مسائل اینچنینی تعریف میشود. «جیمی ویلز»، مدیر ویکی پدیا در اظهاراتی میگوید: «سانسور اساسا با مأموریت و اهداف ما در تضاد است. دسترسی به علم، حق بشر است و ما هرگز با سانسور و فیلترینگ کنار نخواهیم آمد!»
از ابتدای تولد ویکی پدیا با آن آشنا شدم
از سوی دیگر آیتالله هادوی تهرانی که نزدیک به دو دهه حضور جدی در اینترنت را در عرصههای گوناگون از جمله پاسخگویی به شبهات تجربه کرده این فیلترینگ در ویکی پدیا را اینگونه توصیف میکند: «از ابتدای تولد ویکی پدیا و در زمانیکه تنها به زبان انگلیسی بود، با این سایت آشنا شدم. شما اگر در زمینه انقلاب اسلامی مطلب بگذارید به نحوی مدیریت میشود اما اگر علیه انقلاب باشد بدون دخل و تصرف میگذارند. و یا اگر مقداری بهنفع اسلام مطلبی بگذارید، میگویند جانبدارانه است و حذف میکنند اما اگر علیه آن باشد اینگونه نیست. آنها حتی بهطور غیرمستقیم بسیاری از مفاهیم همچون همجنس بازی را ترویج میدهند.»
دنیای جدید، ادبیات خودش را دارد و آقای ویلز و حامیانش به خوبی دریافتهاند که اگر میخواهند فیلتر کنند، نباید به این موضوع تصریح کنند، بلکه باید عکسش را بگویند اما کاری را که میخواهند با ظرافت انجام دهند. به تعبیر یکی از اساتید، دنیای غرب استانداردها را طوری تعریف کرده که اهداف خودش تأمین شود و از استانداردسازی برای نفوذ و سیطره در عرصههای اقتصادی، هنری و... بهره میبرد.
گل بود به سبزه نیز آراسته شد
اتفاق جالبی که چند ماه پیش بر روی خروجی برخی خبرگزاریها قرار گرفت، ویکی مانیا بود؛ ویکی مانیا، یکی از رخدادهای سالانه و جهانی بنیاد ویکیمدیا است که شامل ویکیپدیا، ویکیخبر، ویکیواژه و... میشود. از چند ماه قبل اعلام شد که امسال این اجلاس در حیفا در سرزمینهای اشغالی برگزار میشود و احتمالا الآن که شما مشغول مطالعه این یادداشت هستید یا این اجلاس در حال برگزاری است و یا به اتمام رسیده است. برگزاری این اجلاس در حیفا بیش از هر چیز ما را در مدعای خودمان محکمتر میسازد زیرا بر کسی پوشیده نیست که صهیونیستها اگر دستشان برسد - که اتفاقا در بسیاری زمینهها رسیده است - همهچیز را در قبضه خود میگیرند و امور را آنگونه که خودشان میخواهند هدایت میکنند و این را در سینمای هالیوود و خیلی چیزهای دیگر به اثبات رساندهاند.
ضرورت مقابله به مثل در فضای سایبر
نکته آخر اینکه هوشیاری در برابر این طرح صهیونیستی، یک سویه ماجراست و سویه دیگر به تلاش ما برای مقابله به مثل با چنین اقداماتی بر میگردد؛ چرا ما برای خودمان دانشنامهها و دائرهالمعارفهای غنی نداشته باشیم؟ البته اخیرا سایت اسلام پدیا برای حضور جدی در این عرصه اعلام موجودیت کرد اما ضمن تقویت و تبلیغ این سایت، باید مجموعههای مشابه در عرصههای مختلف به بازار وب بیایند و با علم و مهارت و هوشمندی، در این نبرد سایبری حضور یابیم
به نقل از هفتهنامه پنجره